Amazon satıcılarının önemsemesi gereken konulardan bir tanesi de ürün iadeleri. Amazon, müşteri memnuniyetini önceleyen bir iade politikası yürütüyor. Bu nedenle müşteriler genellikle hiçbir açıklama yapmadan ürünü iade edebiliyorlar.
Ancak bu durum satıcıyı korumasız bırakmıyor.
Süreç kabaca şöyle işler:
-
Müşteri iade talebi oluşturur.
-
Ürün Amazon deposuna geri gelir.
-
Amazon depo ekibi ürünü fiziksel olarak inceler ve duruma göre sınıflandırır:
-
Sellable (yeniden satılabilir)
-
Unsellable (yeniden satılamaz)
-
Defective (kusurlu)
-
Customer Damaged (müşteri tarafından zarar verilmiş)
-
Carrier Damaged (taşıma kaynaklı hasar)
-
🏷️ Yeniden satılabilir ürünler
Eğer Amazon ürünü “sellable” olarak sınıflandırırsa, bu ürün otomatik olarak yeniden stoklara eklenir ve tekrar satışa sunulur.
Senin hiçbir işlem yapmana gerek kalmaz.
Bu durumda:
-
Ürün yeniymiş gibi tekrar satılır.
-
Satıcı olarak ekstra bir zarar yaşamazsın.
Amazon, özellikle kapalı kutu, hasarsız ve temiz dönen ürünleri genellikle bu kategoriye alır.
💥 Yeniden satılamayan ürünler (müşteri veya taşıma hasarlı)
Eğer ürün:
-
Kırılmış,
-
Kirlenmiş,
-
Kullanılmış,
-
Ambalajı açılmış veya eksik parça içermişse,
Amazon bunu “unsellable” olarak işaretler.
Bu durumda ürün satılamaz hale gelir.
Ancak burada birkaç farklı senaryo vardır:
a. Müşteri kusurlu iade ettiyse
Amazon, iade nedenini ve fiziksel incelemeyi karşılaştırır.
Eğer müşterinin ürüne zarar verdiği veya yanlış iade yaptığı tespit edilirse, Amazon genellikle satıcıyı otomatik olarak telafi eder (reimbursement).
b. Taşıma sırasında hasar olduysa
Eğer hasar taşıyıcı kaynaklıysa, Amazon yine satıcıyı tazmin eder.
c. Müşteri ürünü hatalı kullandı ama Amazon yanlış karar verdiyse
Bazı durumlarda sistem hatalı sınıflandırabilir.
Bu durumda satıcı olarak “SAFE-T claim” açma hakkın vardır.
(SAFE-T = Seller Assurance for E-commerce Transactions)
Bu talepte Amazon’a iadenin haksız olduğunu gösteren kanıtları (fotoğraf, açıklama, iade nedeni vs.) gönderirsin.
Amazon inceleme sonunda ürün bedelini sana geri öder.
💰 Satıcıya tazminat (reimbursement) nasıl işler?
Amazon, satıcının haklı olduğu durumlarda şu şekilde ödeme yapar:
-
Ürünün ortalama satış fiyatı üzerinden bir tazmin tutarı belirler.
-
Bu tutar genellikle net satış bedelinin %80–100’ü civarındadır.
-
Ödeme, “Reimbursements” sekmesinde görünür (Reports → Payments → Transaction View).
📦 Unsellable ürünleri geri alabilir misin?
Evet.
Dilersen Amazon deposundaki yeniden satılamaz ürünleri “Removal Order” oluşturarak kendi adresine geri gönderebilirsin.
Böylece:
-
Ürünü tamir edip yeniden satabilir,
-
Veya imha ettirebilirsin (Amazon’un “Disposal Order” seçeneğiyle).
⚙️ Amazon ne kadar adil davranıyor?
Deneyimsel olarak:
-
Amazon, sistemsel olarak satıcıyı korumaya çalışıyor,
-
Ancak %100 hatasız değil.
Bazı iadelerde ürün aslında müşteriden hatalı dönse bile Amazon otomatik iade kabul edebiliyor.
Bu durumda manuel inceleme (SAFE-T claim) çok işe yarıyor.
Uzun vadede Amazon’un algoritmaları satıcı lehine gelişmeye devam ediyor, özellikle İngiltere ve Almanya pazarlarında.
Yine de manuel takip yapmak hâlâ önemli.
🧭 Özetle
Durum | Amazon’un Davranışı | Satıcının Durumu |
---|---|---|
Ürün hasarsız döndü | Sellable → yeniden stoğa alınır | Zarar yok |
Taşıma sırasında hasar | Carrier Damaged → tazmin edilir | Ödeme alır |
Müşteri ürünü kırdı | Customer Damaged → SAFE-T claim ile tazmin edilir | Ödeme alabilir |
Amazon hatalı işlem yaptı | Reimbursement talebi ile düzeltilebilir | Zarar telafi edilir |
Ürün iade edilemez hale geldi | Removal/Disposal order ile işlem yapılır | Ürün geri alınabilir |
Amazon Satıcıları Nelere Dikkat Etmeli?
🧭 1. İadelerin Gerçek Nedenlerini Doğru Analiz Et
Amazon’daki iadelerin büyük kısmı aslında ürün hatasından değil, müşteri beklentisiyle ürünün uyuşmamasından kaynaklanır.
Bu nedenle ilk adım: neden iade edildiğini anlamak.
Yapılacaklar:
-
Satıcı panelinde Reports → Fulfillment → Customer Returns sekmesinden iade nedenlerini incele.
-
“Item defective”, “Not as described” veya “Accidental order” oranlarına bak.
-
Düzenli olarak bu verileri analiz edip, hangi ürün ya da varyantın daha çok iade aldığını belirle.
💡 İpucu:
İade sebeplerinin %70’i “ürün beklentiyi karşılamadı” kategorisinde olur.
Bu, açıklama ve görsel tarafında yapılacak küçük iyileştirmelerle ciddi oranda düşürülebilir.
🏷️ 2. Ürün Sayfa Optimizasyonu (Listing Optimization)
Amazon’da iade oranlarını düşürmenin en etkili yolu ürün sayfasını doğru yazmaktır.
Yanıltıcı veya eksik bilgiler ne kadar az olursa, iade o kadar az olur.
Yapılması gerekenler:
-
Başlık ve Bullet Point’lerde ürünün boyutu, malzemesi, ağırlığı gibi detayları net yaz.
-
Kullanım amacı ve sınırlarını belirt (“Indoor use only”, “Not suitable for children under 3 years” gibi).
-
Varyant farklarını açıkça yaz (renk, ölçü, set içerikleri).
-
“In the box” kısmına kutu içeriğini madde madde ekle.
💡 Ek öneri:
Ürün fotoğraflarına mutlaka ölçekli bir görsel ekle (örneğin bir insan elinde ürün boyutu).
Bu, yanlış boyut beklentisi kaynaklı iadeleri ciddi şekilde azaltır.
📦 3. Paketleme Kalitesine Yatırım Yap
Amazon İngiltere depo ve teslimat süreci oldukça yoğun çalışır.
Zayıf paketleme, iade sebeplerinin önemli bir kısmıdır.
Yapılması gerekenler:
-
Dayanıklı iç ambalaj kullan (kabarcıklı poşet, sert kutu, kalın koruyucu karton).
-
Ürünün hassas noktalarını test et (örneğin köşe koruyucular, sabitleme).
-
Kutunun üzerinde “Fragile” etiketi varsa Amazon buna dikkat eder.
💡 İpucu:
İngiltere depolarında özellikle “fragile” etiketli ürünler için özel taşıma hattı kullanılır — bu, kırık iadelerini %20’ye kadar azaltabilir.
🧾 4. Doğru Ürün Kategorisi ve ASIN Eşleşmesi
Yanlış ASIN altında satış yapmak (örneğin benzer bir ürünün listing’ini kullanmak) iade oranlarını uçurur.
Çünkü ürün sayfasındaki açıklama ile senin gönderdiğin ürün birebir aynı değilse, müşteri iade hakkını her zaman kullanır.
Yapılması gerekenler:
-
Listing açarken “This product matches exactly” kutusuna özellikle dikkat et.
-
Kendi markan varsa mutlaka Brand Registry kaydı yap.
-
Ürünün başkasına ait listing’ine eklenmek yerine kendi listing’ini oluştur.
💬 5. Ürün Açıklamalarında “Müşteri Dili” Kullan
Birçok iade, ürünün nasıl kullanılacağı veya ne beklenmesi gerektiğinin açıkça anlatılmamasından kaynaklanır.
Teknik değil, müşteri odaklı bir dil kullan.
Örnek:
❌ “Made of ABS plastic.”
✅ “Made of durable ABS plastic that won’t easily break even with daily use.”
❌ “Size: 50×60 cm.”
✅ “Perfect size for standard living room walls — 50×60 cm.”
📞 6. Müşteri Deneyimini Yönet: İade Öncesi İletişim
Amazon, satıcıların iade öncesi müşterilerle iletişim kurmasına izin verir.
Müşteri “return request” açtığında, hızlı ve profesyonel bir mesaj göndermek iade oranını düşürür.
Örnek mesaj:
Hi [Customer Name],
We’re sorry to hear that you’re considering returning your item.
Could you please share what went wrong? We might be able to offer a quick solution or replacement instead of a full return.
Bu tür mesajlar iade oranını %10–15 azaltabiliyor.
⚙️ 7. İade Sonrası Yönetim: SAFE-T Claim ve Takip
Her iade kayıp anlamına gelmez.
Bazı iadelerde Amazon hatalı karar verse bile, SAFE-T claim ile bedelini geri alabilirsin.
Yapılması gerekenler:
-
Müşteri ürünü açıkça hasarlı veya eksik parça ile göndermişse, fotoğraf yükleyip SAFE-T claim aç.
-
60 gün içinde itiraz hakkın vardır.
-
Amazon genellikle 1–3 iş günü içinde sonuçlandırır.
🧩 8. Ürün Kalitesini Sürekli Test Et
Bazı iade oranları zamanla artıyorsa, üretici veya tedarikçi kaynaklı bir kalite sapması olabilir.
Bu nedenle periyodik olarak “random quality control” yap:
-
Her 200–300 üründe bir numune kontrolü
-
Ambalaj baskı ve etiket kontrolü
-
Özellikle Amazon depo kodu (FNSKU) hatalarını gözden geçir
💡 9. İngiltere Pazarı İçin Özel Noktalar
-
İngiltere müşterileri özellikle ambalajın estetiğine ve sürdürülebilirliğine önem verir.
→ “Eco-friendly packaging” veya “Plastic-free box” ibaresi iadeleri azaltabilir. -
Kış döneminde (Kasım–Ocak) iadeler ortalama %25 artar — bu dönemde iade neden analizini haftalık yap.
-
Eğer ürün “giftable” kategorisindeyse, açıklamalara “includes gift-ready packaging” ekle.
🧾 10. Kontrol Listesi: İade Oranı Düşürme Planı
Alan | Yapılacak İşlem | Sıklık |
---|---|---|
İade raporu analizi | Return Reports → her ay | ✅ |
Listing kontrolü | Görseller, boyut, açıklama | 3 ayda bir |
Paketleme testi | Drop test, edge protection | 6 ayda bir |
SAFE-T claim takip | Haksız iadeler sonrası | Gerektiğinde |
Kalite kontrol | Numune testi | Her üretim partisi |