Giriş: Doğru Başlangıç Neden Önemli?
Yurt dışına ürün veya hizmet satmak isteyen birçok kişi için ilk soru şudur: Bireysel olarak mı başlamalıyım, yoksa en baştan şirket mi kurmalıyım? Amazon’da ürün satmak, Etsy’de el işi ürünler sunmak, yurt dışındaki bir firmaya logo tasarlamak veya yazılım hizmeti vermek teknik olarak bireysel olarak mümkündür. Ancak mümkün olması, her zaman doğru veya sürdürülebilir olduğu anlamına gelmez.
StartSmart olarak bu yazıda konuyu duygusal değil, stratejik ve gerçekçi bir bakış açısıyla ele alıyoruz. Amacımız; bireysel başlama seçeneğini, şirketleşme sürecini ve ikisi arasındaki geçiş stratejisini net bir şekilde ortaya koymak.
Yazının Amacı
Bu yazının amacı:
- Bireysel satış ile şirketli satış arasındaki farkları netleştirmek
- Deneme amaçlı bireysel başlamanın avantaj ve dezavantajlarını göstermek
- Ne zaman şirket kurmanın mantıklı hale geldiğini açıklamak
- StartSmart yaklaşımıyla en az riskli ve en verimli yol haritasını sunmak
Temel Kavramlar: Ne Satıyoruz?
Yurt dışına satış iki ana başlıkta değerlendirilmelidir:
- Ürün Satışı
Fiziksel ürünlerin Amazon, Etsy, Shopify veya pazaryerleri üzerinden satılması. - Hizmet Satışı
Logo tasarımı, yazılım, danışmanlık, dijital pazarlama, içerik üretimi gibi hizmetlerin yurt dışındaki kişi veya firmalara sunulması.
Her iki modelde de ödeme alma, vergi ve platform uyumu ortak kritik konulardır.
Yöntem: Bireysel Başlayıp Sonra Şirket Kurmak Stratejisi
Bu strateji üç aşamadan oluşur:
- Deneme Aşaması (Bireysel)
Pazarın test edildiği, talebin ölçüldüğü, düşük maliyetli başlangıç. - Geçiş Aşaması
Gelirin düzenli hale gelmesi, müşteri sayısının artması, platform beklentilerinin yükselmesi. - Şirketleşme Aşaması
Sürecin yasal, ölçeklenebilir ve sürdürülebilir hale getirilmesi.
Bu yaklaşım doğru uygulandığında ciddi avantajlar sunar; yanlış uygulandığında ise risk üretir.
Analiz 1: Bireysel Olarak Satış Yapmanın Artıları ve Eksileri
Avantajlar
- Düşük başlangıç maliyeti
- Hızlı başlama imkânı
- Bürokrasi yok denecek kadar az
- Pazar ve ürün/hizmet testine uygun
Dezavantajlar
- Vergisel belirsizlik
- Platform hesap kapatma riski
- Ödeme altyapılarında kısıtlar
- Güven ve kurumsallık algısının zayıf olması
- Ölçeklenmenin zorlaşması
Bireysel Satış Özeti
| Kriter | Bireysel Satış |
|---|---|
| Başlangıç Hızı | Yüksek |
| Başlangıç Maliyeti | Düşük |
| Vergi Güvenliği | Düşük |
| Platform Uyumu | Sınırlı |
| Ölçeklenebilirlik | Zayıf |
| Uzun Vadeli Uygunluk | Düşük |
Analiz 2: Şirket Kurarak Satış Yapmanın Artıları ve Eksileri
Avantajlar
- Net ve yasal vergi yapısı
- Amazon ve global platformlarla tam uyum
- Kurumsal ödeme alma altyapıları
- Marka ve güven algısı
- Ölçeklenmeye uygun yapı
Dezavantajlar
- Kurulum maliyeti
- Muhasebe ve raporlama yükü
- Yanlış ülkede şirket kurma riski
Şirketli Satış Özeti
| Kriter | Şirketli Satış |
| Başlangıç Hızı | Orta |
| Başlangıç Maliyeti | Orta – Yüksek |
| Vergi Güvenliği | Yüksek |
| Platform Uyumu | Güçlü |
| Ölçeklenebilirlik | Yüksek |
| Uzun Vadeli Uygunluk | Yüksek |
Karşılaştırmalı Analiz: Hangi Aşamada Hangisi Mantıklı?
| Durum | Bireysel | Şirket |
| İlk satış denemesi | Uygun | Gereksiz |
| Düzensiz gelir | Uygun | Erken |
| Aylık düzenli gelir | Riskli | Uygun |
| Amazon FBA | Zayıf | Gerekli |
| Marka oluşturma | Yetersiz | Güçlü |
| Uzun vadeli plan | Uygunsuz | Uygun |
Kritik Kırılma Noktası: Ne Zaman Şirket Kurulmalı?
StartSmart yaklaşımına göre aşağıdaki durumlardan birkaçı oluştuysa şirketleşme geciktirilmemelidir:
- Gelir süreklilik kazandıysa
- Aynı platformdan düzenli ödeme alınıyorsa
- Amazon, Stripe, Payoneer gibi platformlar şirket bilgisi istiyorsa
- Marka veya reklam yatırımı planlanıyorsa
- Yurt dışı müşterilerle sözleşmeli çalışılıyorsa
Yurdışında Amazon Dropshipping
Amazon üzerinden dropshipping yapmak isteyenler için bir model de şudur: ürünler satış yapılan ülkeden temin edilip aynı ülkede satılır. Bu durumda:
- Bireysel olarak başlamanın avantajı, hızlı deneme ve düşük başlangıç maliyetidir.
- Ancak satış yapılan ülkeye ürün gönderimi, vergi ve ithalat/ihracat uyumları, platform politikaları nedeniyle bireysel satıcılar için risklidir.
- Şirket olarak bu model daha güvenlidir, çünkü şirketler kurumsal ödeme altyapısı, vergi beyanı ve Amazon uyumu ile süreci yönetebilir.
| Kriter | Bireysel | Şirket |
| Ürün Temini | Kendi sorumluluğu, sınırlı seçenek | Tedarik zinciri yönetimi ve sözleşmeli tedarik |
| Vergi & Uyumluluk | Belirsiz / riskli | Net ve yönetilebilir |
| Amazon Uyumu | Kısıtlı / geçici | Tam uyum |
| Ölçeklenebilirlik | Düşük | Yüksek |
Dropshipping modeli bireysel olarak başlamak için uygun olsa da, ölçeklenebilirlik ve yasal güvenlik açısından şirketleşme hemen planlanmalıdır.
Yurdışında Amazon Wholesale
Amazon Wholesale modelinde ürünler genellikle toptancılardan alınır ve satış yapılan ülkede satılır. Bu modelin analizi şöyledir:
- Bireysel olarak başlamak neredeyse imkânsızdır, çünkü toptancı sözleşmeleri, büyük miktarlı satın alma ve faturalama gibi resmi belgeler gerektirir.
- Şirket olarak ise wholesale modeli uygulanabilir ve avantajlıdır: büyük stok alımıyla fiyat avantajı sağlanır, Amazon FBA ile entegrasyon sorunsuz çalışır, vergilendirme ve ithalat süreçleri yönetilebilir.
| Kriter | Bireysel | Şirket |
| Ürün Temini | Genellikle mümkün değil | Toptancı sözleşmeleri ile tam uyum |
| Minimum Sipariş | Yüksek risk / ödenemez | Planlanabilir, ölçeklenebilir |
| Vergi & Uyumluluk | Belirsiz / riskli | Net ve yönetilebilir |
| Amazon Uyumu | Neredeyse imkânsız | Tam uyum |
| Ölçeklenebilirlik | Düşük | Yüksek |
Wholesale modeli, bireyler için önerilmez; şirketleşme hemen gereklidir. Bu model büyük ölçekli satışlar ve uzun vadeli stratejiler için uygundur.
Yurdışında Amazon Private Label
Amazon Private Label modeli, kendi markanızı taşıyan ürünleri üretip satış yapılan ülkede satmayı içerir. Bu modelin değerlendirmesi şöyledir:
- Bireysel olarak başlamak çoğunlukla mümkün değildir. Üretici sözleşmeleri, markalama ve paketleme gereksinimleri, ürün sertifikaları ve yasal gereklilikler bireysel satıcılar için yönetilemez düzeydedir.
- Şirket olarak Private Label, en doğru şekilde uygulanabilir. Şirketler üretici ile anlaşmalar yapabilir, marka tescili ve Amazon marka kaydı gerçekleştirebilir, yüksek hacimli üretim ve satış süreçlerini yönetebilir.
| Kriter | Bireysel | Şirket |
| Ürün Temini & Üretim | Çoğunlukla imkânsız | Üretici anlaşmaları ile tam uyum |
| Marka Tescili | Mümkün değil | Tam uyum ve koruma |
| Paketleme & Lojistik | Yönetilemez | Planlanabilir ve ölçeklenebilir |
| Amazon Marka Kaydı | Yok | Var, korumalı |
| Ölçeklenebilirlik | Düşük | Çok yüksek |
Private Label modeli uzun vadeli, yüksek kâr marjlı ve marka odaklı satış için uygundur. Bireysel başlamak yerine doğrudan şirketleşme en doğru yaklaşımdır.
Yurdışında Amazon Handmade
Amazon Handmade, el yapımı ürünlerin satıldığı ve sertifikalandırmanın gerekli olduğu bir platformdur. Değerlendirme şöyledir:
- Bireysel olarak başlamak mümkündür, çünkü el yapımı ürünlerin üretimi kişisel beceri ve zamanla mümkündür. Ancak gelir arttıkça vergi ve yasal gereklilikler karmaşık hale gelir.
- Şirket olarak satış yapmak, marka tescili, Amazon Handmade kaydı, ürün sertifikaları ve kurumsal ödeme altyapısı ile büyüme imkanı sunar.
| Kriter | Bireysel | Şirket |
| Ürün Üretimi | Kendi beceri ve zamanı ile sınırlı | Üretim ve ekip yönetimi ile ölçeklenebilir |
| Amazon Handmade Kaydı | Bireysel izinli | Kurumsal marka koruması ve kayıt avantajı |
| Vergi & Uyumluluk | Belirsiz / riskli | Net ve yönetilebilir |
| Ödeme Altyapısı | Sınırlı | Kurumsal ve ölçeklenebilir |
| Ölçeklenebilirlik | Orta | Yüksek |
Amazon Handmade, bireysel olarak başlamak için en uygun Amazon modeli olabilir, ancak büyüme ve uzun vadeli sürdürülebilirlik için şirketleşme önerilir.
Yurdışında Etsy
Etsy, el işi ve tasarım odaklı ürünlerin satıldığı bir pazaryeridir. Değerlendirme şöyledir:
- Bireysel olarak başlamak kolaydır, çünkü platform bireylerin satışına uygundur. Ürünlerin fotoğraflanması, açıklamaların hazırlanması ve düşük başlangıç maliyeti ile satışa başlanabilir. Ancak gelir arttıkça vergi beyanı, kargo ve uluslararası ödemeler karmaşıklaşabilir.
- Şirket olarak satış yapmak, marka oluşturma, kurumsal ödeme altyapısı ve büyüyen hacimlerin yönetimi açısından avantaj sağlar. Etsy’de resmi şirket kaydı, bazı pazarlarda vergi ve KDV uyumu için gereklidir.
| Kriter | Bireysel | Şirket |
| Ürün Üretimi | Kendi beceri ve zamanı ile sınırlı | Üretim ve ekip yönetimi ile ölçeklenebilir |
| Etsy Kaydı | Bireysel izinli | Kurumsal marka koruması ve kayıt avantajı |
| Vergi & Uyumluluk | Belirsiz / riskli | Net ve yönetilebilir |
| Ödeme Altyapısı | Sınırlı | Kurumsal ve ölçeklenebilir |
| Ölçeklenebilirlik | Orta | Yüksek |
Etsy, bireysel olarak başlamak için uygun ve düşük riskli bir platformdur. Ancak gelir büyüdükçe ve uluslararası satışlar arttıkça şirketleşme önerilir.
Yurdışına Hizmet Satışı: Yazılım
Yazılım veya dijital hizmetlerin yurt dışına satışı, fiziksel ürünlerden farklı avantaj ve riskler içerir:
- Bireysel olarak satış yapmak mümkündür. Örneğin, freelancer olarak Upwork, Fiverr, Toptal gibi platformlardan yazılım hizmeti sunabilirsiniz. Başlangıç maliyeti çok düşüktür ve hızlı şekilde gelir elde edilebilir.
- Dezavantaj olarak, vergi beyanı ve ödeme altyapıları karmaşık olabilir. Büyük müşteriler veya sözleşmeler bireysel satıcılar için risk oluşturabilir.
- Şirket olarak satış yapmak, kurumsal görünürlük ve güven sağlar. Büyük sözleşmeler, sürekli müşteri ilişkileri ve uluslararası ödemeler şirket çatısı altında daha güvenli yönetilir. Vergi yükümlülükleri netleşir ve Stripe, PayPal gibi ödeme çözümleri tam uyumlu şekilde kullanılabilir.
| Kriter | Bireysel | Şirket |
| Hizmet Türü | Freelancer / küçük projeler | Kurumsal projeler, büyük sözleşmeler |
| Ödeme Altyapısı | Sınırlı, kişisel hesaplar | Kurumsal, çoklu ödeme seçenekleri |
| Vergi & Uyumluluk | Belirsiz / riskli | Net ve yönetilebilir |
| Müşteri Güveni | Düşük / sınırlı | Yüksek / kurumsal |
| Ölçeklenebilirlik | Orta | Yüksek |
Yazılım ve dijital hizmetlerde, bireysel başlamak düşük riskli ve hızlıdır, ancak gelir arttıkça ve uzun vadeli iş ilişkileri kuruldukça şirketleşme neredeyse zorunludur.
Yurdışına Hizmet Satışı: Tasarım
Tasarım hizmetleri (logo, grafik tasarım, UI/UX, illüstrasyon) yurt dışına satılabilir. Değerlendirme şöyledir:
- Bireysel olarak başlamak kolaydır. Freelancer platformları (Upwork, Fiverr, 99designs) üzerinden hızlı şekilde müşteri bulunabilir. Düşük başlangıç maliyeti ve hızlı gelir elde etme imkanı vardır.
- Dezavantaj olarak, bireysel satıcıların ödeme altyapısı sınırlı olabilir, vergi sorumlulukları karmaşıklaşabilir ve büyük müşterilerle çalışmak riskli olabilir.
- Şirket olarak satış yapmak, kurumsal güven, sözleşmeli projeler ve uzun vadeli müşteri ilişkileri açısından avantaj sağlar. Vergi uyumu netleşir ve Stripe, PayPal gibi ödeme çözümleri tam uyumlu şekilde kullanılabilir.
| Kriter | Bireysel | Şirket |
| Hizmet Türü | Freelancer / küçük projeler | Kurumsal projeler, sözleşmeli iş |
| Ödeme Altyapısı | Sınırlı, kişisel hesaplar | Kurumsal, çoklu ödeme seçenekleri |
| Vergi & Uyumluluk | Belirsiz / riskli | Net ve yönetilebilir |
| Müşteri Güveni | Düşük / sınırlı | Yüksek / kurumsal |
| Ölçeklenebilirlik | Orta | Yüksek |
Tasarım hizmetlerinde, bireysel başlamak düşük riskli ve hızlıdır, ancak gelir arttıkça ve kurumsal müşterilerle çalışıldıkça şirketleşme önerilir.
Sonuç: StartSmart Perspektifi
Bireysel olarak yurt dışına satış yapmak mantıksız değildir, ancak sadece geçici bir çözümdür. En büyük hata, bireysel satışın sağladığı kısa vadeli konforun uzun vadeli risklerini görmezden gelmektir.
| Kriter | Bireysel Başlangıç | Şirket Kurarak Başlangıç |
|---|---|---|
| Amaç | Deneme & pazar testi | Kalıcı iş kurmak |
| Başlangıç Maliyeti | Çok düşük | Orta |
| Hız | Çok hızlı | Orta |
| Vergi Güvenliği | Düşük / belirsiz | Yüksek / net |
| Gelirlerin Vergilendirilmesi | Belirsiz / riskli | Net / planlanabilir |
| Ödeme Alma | Sınırlı çözümler | Kurumsal altyapılar |
| Stripe Kullanımı | ❌ / kısıtlı | ✅ tam uyum |
| Platform Uyumu | Sınırlı | Tam uyum |
| Etsy Platform Uyumu | Sınırlı / geçici | Güçlü / kalıcı |
| Amazon Platform Uyumu | Geçici | Tam uyum |
| Müşteri Güveni | Düşük | Yüksek |
| Marka Oluşturma | Zayıf | Güçlü |
| Ölçeklenebilirlik | Düşük / Orta | Yüksek |
| Uzun Vadeli Uygunluk | ❌ | ✅ |
StartSmart Önerileri
- Bireysel satış bir hedef değil, ara aşama olarak görülmeli
- Şirketleşme kararı duygusal değil, verilere dayalı alınmalı
- Hangi ülkede şirket kurulacağı en az şirket kurmak kadar önemli
- En baştan “sonraki adım” düşünülerek hareket edilmeli
Yurtdışında Satış Yapma Rehberi ana sayfasını ziyaret ederek Yurtdışında Satış Yapma konulu rehberimizde yer alan tüm yazıları okuyabilirsiniz.
Bu rehberde yer alan bilgiler yalnızca genel bilgilendirme ve stratejik değerlendirme amacıyla sunulmaktadır. Yasal mevzuat, vergi uygulamaları, oranlar ve hesaplamalarda kullanılan veriler zaman içerisinde değişiklik gösterebilir. Ayrıca her kişi veya işletmenin mali ve hukuki durumu farklılık arz edebileceğinden, rehberde yer alan içerikler kesin ve bağlayıcı nitelikte değildir. Vergi ve yasal konularla ilgili kararlar alınmadan önce mutlaka alanında uzman bir mali müşavir veya vergi danışmanından profesyonel görüş alınması tavsiye edilir. Bu rehberde yer alan bilgilerin kullanımından doğabilecek sonuçlara ilişkin herhangi bir sorumluluk kabul edilmez.