Bu rehber, Amazon’un Parallel Imports (Paralel İthalat) politikasında yer alan içerik esas alınarak hazırlanmıştır. Amazon’da AB (EEA) ve Birleşik Krallık (UK) pazarlarında satış yapan satıcılar için paralel ithalat, en sık ihlal edilen ve hesap askıya almaya yol açan konuların başında gelir.
Bu doküman hukuki danışmanlık değildir. Özel durumlarınız için mutlaka uzman bir hukuk danışmanına başvurmanız önerilir.
StartSmart Amazon’da satış yapmak isteyen işletmeler için danışmanlık hizmetleri sunar. Amazon’da marka kaydı ve Amazon’da global satış için StartSmart ekibiyle iletişime geçebilirsiniz.
Paralel İthalat (Parallel Import) Nedir?
Paralel ithalat; bir ürünün marka veya hak sahibinin izni olmadan, ürünün satışa sunulduğu resmi pazarın dışındaki bir ülkeden temin edilerek başka bir ülkede satışa sunulmasıdır.
Amazon bağlamında paralel ithalat genellikle şu şekilde ortaya çıkar:
- ABD’den satın alınan markalı ürünlerin Amazon EU’da satılması
- UK’den temin edilen ürünlerin Amazon DE, FR, IT, ES gibi AB mağazalarında listelenmesi
- Yetkisiz distribütörlerden alınan ürünlerin AB veya UK pazarlarında satılması
EEA (Avrupa Ekonomik Alanı) İçin Paralel İthalat Kuralları
Hak Sahiplerinin Yetkisi
EEA (AB ülkeleri + belirli diğer ülkeler) içinde;
- Marka sahipleri
- Telif hakkı sahipleri
- Lisans sahipleri
ürünlerin EEA dışından ithal edilmesini ve satılmasını yasaklayabilir.
Bu yasak şu durumlarda da geçerlidir:
- Hak sahibi aynı ürünleri EEA içinde satıyor olsa bile
- Hak sahibi EEA içinde hiç satış yapmıyor olsa bile
Önemli olan nokta şudur: Hak sahibinin EEA içinde geçerli bir fikri mülkiyet hakkına sahip olması, satışın engellenmesi için yeterlidir.
Amazon EU Mağazalarında Satış Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Amazon’un EU mağazalarında (DE, FR, IT, ES, NL vb.) satış yapmak istiyorsanız:
- EEA dışından (ör. UK, ABD, Çin) temin edilen ürünler yüksek risklidir
- EEA içinden alınsa bile, yetkisiz kanallar paralel ithalat sayılabilir
Bu tür ürünleri listelemeden önce:
- Hak sahibinin paralel ithalata itiraz edip etmediği kontrol edilmeli
- Gerekirse hukuki danışmanlık alınmalıdır
Aksi halde hak sahibi Amazon’dan liste kaldırma talep edebilir ve bu talep genellikle kabul edilir.
Tükenme İlkesi (Exhaustion Principle)
Tükenme ilkesi, bir ürünün hak sahibinin izniyle belirli bir pazarda satışa sunulmasından sonra, o ürün üzerindeki dağıtım hakkının tükenmesini ifade eder.
Ancak:
- Tükenme ilkesi ürün bazında değerlendirilir
- Her ürün için otomatik olarak geçerli değildir
Bu nedenle satıcı, listeleyeceği her bir ürün için ayrı ayrı tükenme ilkesinin geçerli olup olmadığını kontrol etmelidir.
EEA Dışından İzinle İthal Edilen Ürünler
Hak sahibinin izniyle EEA dışından ithal edilen ürünler bile risk barındırabilir.
Neden?
- EEA versiyonu ile EEA dışı versiyon arasında farklar olabilir
- Ambalaj
- Garanti koşulları
- Dil
- Teknik özellikler
Bu farklar müşteri deneyimini olumsuz etkileyebilir.
👉 Bu nedenle ürün açıklamaları eksiksiz ve şeffaf yapılmalı, müşteriyi yanıltacak ifadelerden kaçınılmalıdır.
Birleşik Krallık (UK) İçin Paralel İthalat Kuralları
UK’de paralel ithalat kuralları büyük ölçüde EEA ile benzerdir.
UK’de Temel İlke
Bir hak sahibi, aşağıdaki durumlarda ürünlerin UK’de satışını engelleyebilir:
- Ürünlerin EEA veya UK içinde hak sahibinin izniyle piyasaya sürülmemiş olması
Yani ürünlerin:
- EEA veya UK’de “tükenmiş” olması gerekir
UK’den Alınan Ürünlerin AB’de Satışı
Önemli bir detay:
- UK’den yasal olarak satın alınan bir ürün
- Hak sahibinin EEA’da satış izni yoksa
Amazon’un AB mağazalarında satılamayabilir.
Bu durum özellikle Brexit sonrası dönemde satıcıların en sık hata yaptığı alanlardan biridir.
Yasadışı Paralel İthalat Satışı Yapmamak İçin Ne Yapılmalı?
EEA İçin Satıcı Kontrol Listesi
Amazon EU mağazalarında satış yaparken:
- Ürünleri ya bizzat hak sahibinin izniyle ithal edin
- Ya da ürünleri:
- Hak sahibinin EEA’daki yetkili distribütöründen
- Hak sahibinin EEA içindeki iştirakinden
temin edin.
Hak sahibi itiraz ederse, satıcıdan şu belgeler talep edilir:
- Faturalar
- Yetkilendirme mektupları
👉 Belgeleri sunamayan satıcılar genellikle itirazı kaybeder.
UK İçin Satıcı Kontrol Listesi
Amazon UK mağazasında satış yaparken:
- Ürünlerin EEA veya UK’ye hak sahibinin izniyle sokulmuş olduğundan emin olun
- Yetkili distribütörlerden alım yapın
- Belgeleri uzun süre saklayın
Hak sahibi itiraz ettiğinde, satıcı:
- Ürünün UK veya EEA’da yasal olarak satıldığını
- Hak sahibinin rızası bulunduğunu
ispatlamakla yükümlüdür.
Kitap Örneği ile Paralel İthalat
EEA Örneği
Bir kitabın EEA’da satışı:
- Yayıncıdan veya yetkili EEA distribütöründen alındıysa → genellikle güvenlidir
- ABD’den veya EEA dışından alındıysa → büyük ihtimalle telif ihlali vardır
UK Örneği
Bir kitabın UK’de satışı:
- UK veya EEA içinden yetkili kanaldan alındıysa → genellikle güvenlidir
- EEA/UK dışından alındıysa → yüksek risklidir
Amazon Hesap Sağlığı Açısından Riskler
Paralel ithalat ihlalleri:
- Liste kaldırma
- IP ihlali uyarıları
- Hesap sağlığı düşüşü
- Askıya alma
- Tekrar eden durumlarda kalıcı hesap kapatma
sonuçlarına yol açabilir.
Sonuç ve Satıcılara Tavsiyeler
Amazon’da paralel ithalat konusu:
- Teknik
- Karmaşık
- Belge odaklı
bir alandır.
Satıcılar için altın kurallar:
- “Ürün orijinal” demek tek başına yeterli değildir
- Kaynak ve yetkilendirme her şeydir
- Faturasız ve belgesiz ürün satışı büyük risktir
- UK–EEA farkı mutlaka dikkate alınmalıdır
Amazon’da uzun vadeli ve sorunsuz satış yapmak isteyen her satıcı, paralel ithalat konusunu iş modelinin merkezine koymalıdır.
StartSmart Amazon’da satış yapmak isteyen işletmeler için danışmanlık hizmetleri sunar. Amazon’da marka kaydı ve Amazon’da global satış için StartSmart ekibiyle iletişime geçebilirsiniz.